Zabrinuti zbog daljeg ekonomskog nazadovanja, sve težeg socijalnog statusa stanovništva te novog talasa iseljavanja iz opština na sjeveru Crne Gore, na predlog Odbora za ekonomiju i Izvršnog odbora Vijeća koji su razmatrali ekonomsko-socijalne prilike, Bošnjačko vijeće u Crnoj Gori poziva Skupštinu, Vladu i druge nadležne institucije da se hitno založe za stvaranje uslova za novo zapošljavanje stanovništva i ostvarivanje njihovog prava na rad i zaradu.
Sjever naše države je u periodu tranzicije i privatizacije izgubio i ono malo kompanija u prerađivačkoj industriji koje su privređivale na osnovi realnih resursa i imale svoje tržište. Mala ulaganja u posttranzicionom periodu su pogoršala konkurentnost kompanija i lokalnih samouprava i gurnula stanovništvo u sve dublje siromaštvo.
Nerazvijenost ovog područja davnašnji je problem, uzrokovan značajno manjim ulaganjima države u javnu infrastrukturu, razvojne projekte i ljudske resurse, u odnosu na centralni i južni region, što je dodatno uvećalo razlike u nivou razvijenosti među njima. Ustavna garancija, zakonske mjere i procedure, strateški dokumenti, javne proklamacije i projekti koji su trebali da obezbijede ravnomjerni regionalni razvoj, dali su vrlo skromne rezultate.
Naime, sjever Crne Gore prostire se na više od polovine teritorije države, raspolaže sa najvećim dijelom rudnih nalazišta, hidropotencijala, šuma, poljoprivrednog zemljišta, atraktivnih prostora za turističku valorizaciju i ima oko 30% stanovništva Crne Gore. Bez obzira na komparativne prednosti koje ima, Sjeverni region ima svega oko 22.000 zaposlenih, što je tek 15 % od ukupno zaposlenih, oko 26.000 nezaposlenih što je oko 47% ukupnog broja nezaposlenih, oko 31.000 penzionera, oko 15.000 korisnika socijalnih davanja, kao i najveći broj siromašnih. Nezaposlenih ima više od zaposlenih, a na jednog zaposlenog dolaze čak tri izdržavana lica. U opštinama Gusinje, Plav, Andrijevica, Berane, Petnjica, Rožaje i Šavnik stopa nezaposlenosti je dramatično visoka, čak nekoliko puta viša od državnog prosjeka a u nekima od njih kreće se i do 70%. U Rožajama, Plavu i Gusinju ima više korisnika socijalnih davanja nego zaposlenih, što jasno govori o nezavidnim socijalnim prilikama stanovništva u njima. I prosječne plate i penzije u ovom regionu su značajno niže od prosječnih u državi.
Težak materijalni položaj stanovništva i odsustvo nade da će se u skorijoj budućnosti promijeniti stanje, uticali su na dinamiku iseljavanja iz zavičaja, najviše u zemlje Zapadne Evrope i razvijenijih područja Crne Gore.
Iseljavanje stanovništva najozbiljniji je izazov našeg društva i ovog vremena, koji je poprimio dramatične razmjere i ostavlja ozbiljne posljedice na demografske, ekonomske, socijalne, političke, pa i bezbjednosne prilike u državi.
Ovom problemu Vlada i svi odgovorni činioci društva treba da posvete mnogo više pažnje i angažuju mnogo više resursa, kako bi se iseljavanje barem usporilo.
Otvaranje održivih radnih mjesta i zapošljavanje mladih ljudi je imperativ i najefikasnija mjera koja bi zaustavila negativne trendove.
Zdrastvena i posljedična ekonomska kriza je otvorila novu priliku da se fokus ekonomske politike usmjeri ka podsticanju održivog razvoja privrede, u granama i oblastima u kojima imamo prirodne resurse, u interesu i preduzetnika i lokalnog stanovništva. To bi omogućilo brži razvoj.
Ne možemo biti zadovoljni učinkom aktuelne Vlade, kako zbog neefektivne politike u sanaciji posljedica pandemije na ekonomiju i očuvanje radnih mjesta, tako i zbog velikog smanjenja kapitalnih ulaganja u razvoj infrastrukture i otvaranje novih radnih mjesta. Na taj način je privreda ušla u ozbiljnu krizu, a životni standard stanovništva je dodatno urušen. Ni najavljeni kapitalni budžet za narednu godinu ne obećava bolju budućnost, posebno najmanje razvijenim opštinama, jer nije predvidio finansiranje važnih razvojnih projekata, koji bi otvorili razvojne perspektive i omogućili nova zapošljavanja.
Ove okolnosti su učinile da se samo u protekloj godini, na nivou ekonomije izgubi više od 15.000 radnih mjesta, od čega 1.800 u opštinama na sjeveru, a broj nezaposlenih uveća za 10.500 lica, od čega je 4.400 njih u ovom regionu.
Bošnjaci su ponosan narod koji ne može zaboraviti da je aktuelna vlast, nekritički, smijenila bukvalno sve bošnjačke kadrove u javnoj upravi i državnim preduzećima, a kod novog zapošljavanja sprovodi etno-vjersku politiku. Ove okolnosti i poruke mržnje u javnom prostoru, dodatno provociraju bošnjačko stanavništvo i šire osjećaj besperspektivnosti koji tjera mlade da napuštaju svoj zavičaj.
Pozivamo Skupštinu, poslanike, Vladu,resorna ministarstva, kao i međunarodne instance da detaljno sagledaju i procijene pogubnost ovakvih postupaka i politika, te da se pobrinu za poštovanje makar osnovnih ljudskih i manjinskih prava naroda.
Bošnjački narod, kao i drugi, ima pravo na rad i zaradu, pravo na srazmjernu zastupljenost u organima javne vlasti, na djelotvorniji uticaj u procesu donošenja odluka i javnih politika, kao i na ubrzani razvoj manje razvijenih opština, kako bi se na taj način popravile životne prilike svih građana ovog regiona i zaustavio proces iseljavanaja stanovništva.
Bošnjaci su najbrojniji u dijaspori Crne Gore u zapadnoj Evropi, SAD-u, Turskoj i drugim državama, mnogi od njih uspješni su u raznim granama privredne djelatnosti i vrlo privrženi svojoj državi. Krajnje je vrijeme za stvaranje uslova za njihovo učešće razvojnim projektima, rad i afirmaciju u zavičaju.
Stoga i ovom prilikom naglašavamo da smo kao predstavnici Bošnjačkog naroda u Crnoj Gori, pored ideja i savjeta, spremni da institucionalnim i ličnim angažmanom ponudimo konkretnu saradnju i projekte koji bi doprinijeli poboljšanju uslova života cjelokupne društvene zajednice.
Bošnjačko vijeće u Crnoj Gori
Predsjednik Ejup Nurković