Bošnjaci su najevropskiji narod po strukturi zastupljenosti u domovini i dijaspori! Ponosan na svoje istorijsko nasljeđe, svremeno stvaralaštvo i sve što ga čini nacionalnom posebnošću u multikulturnoj Crnoj Gori.

Bošnjačko vijeće je nadstranačko, predstavničko tijelo svih Bošnjaka i Bošnjakinja koji mogu i hoće da daju doprinpos afirmaciji nacionalnog i kulturnog identiteta, ostvarivanju prava i razvojnih perspektiva, uvijek poštujući druge kao i SEBE.

      KO SU BOŠNJACI?

Iako je od vraćanja nacionalnog imena Bošnjak proteklo punih 28 godina, još uvijek u pojedinim društvenim krugovima postoje zablude i dileme oko toga ko su Bošnjaci, kako se naziva njihov jezik, kao i kada je nastalo pomenuto nacionalno ime i slično.

Bošnjaci su južnoslovenski narod čije su domovine Bosna i Hercegovina, Crna Gora i Srbija, iako Bošnjaci žive i na drugim prostorima – Kosovu, Makedoniji, Sloveniji, Hrvatskoj, po raznim evropskim i vanevropskim državama. Nazivima Bošnjak i Bošnjaci, koji su se u narodnim govorima i u pisanim dokumentima ustalili u osmanskom periodu, prethodili su tokom srednjeg vijeka nazivi Bošnjanin i Bošnjani.

U srednjovjekovnoj bosanskoj državi, čija je teritorija obuhvatala i djelove teritorija današnjih susjeda Bosne i Hercegovine, najveći dio stanovništva slijedio je učenje Crkve bosanske, koje je bilo dualističkog karaktera, odnosno zasnovano na učenju o borbi dobra i zla. Pripadnici ove Crkve su sebe nazivali „krstjanima“, „kristjanima“, a nerijetko i „dobri ljudi“ ili „dobri Bošnjani“, čime su sebe izdvajali od pripadnika pravoslavne i katoličke crkve. Dakle, ime Bošnjanin, iz koga je izveden i naziv Bošnjak, nastalo je u predosmanskom periodu, odnosno srednjem vijeku. Prvi pomen ovog imena u pisanom obliku ,prvi put se pominje u carskoj tituli Manojla Komnina, vizantijskog vladara, iz 1166. godine.

Sa dolaskom Osmanlija na prostore jugoistočne Evrope, uslijedile su i osjetne demografske promjene, kao i promjene u vjerskoj strukturi stanovništva. Na prostoru Balkanskog poluostrva pojedinci, ali i veće grupe, napuštali su dotadašnja vjerska ubjeđenja i prihvatali islam kao novu vjeru koja je bila dominantna među Osmanlijama. Prema podacima osmanskih deftera iz XV i XVI vijeka, najviše prelazaka na islam, zabilježeno je na prostorima ranije srednjovjekovne Kraljevine Bosne i teritorijama gdje je živio albanski narod. U novonastalim okolnostima stanovništvo koje je primilo islam, sebe je u etničkom, političkom i jezičkom smislu smatralo i nazivalo Bošnjacima. Takvo određenje prihvatili su i Osmanlije, koji su ih u svojim službenim dokumentima označavali imenima Bošnaklar, Bosniak taifesi, Bosnalu takimi, Bosnalu kavm, sa osnovnim značenjem Bošnjaci ili „bosanski narod“. Da bi, uostalom, naglasili svoju posebnost i etničko porijeklo, Bošnjaci su osmanske Turke nazivali imenom „turkuše“, što u prevodu znači „tursko čeljade“.

Najraniji pisani pomen za oblik Bošnjak, susreće se početkom XVI vijeka u djelu Molitva suprotiva Turkom, koje je napisao hrvatski književnik Marko Marulić. U tom djelu on kaže: “Boj su bili š njima Hrvati, Bošnjaci / Grci ter Latini, Srblji ter Poljaci…”.

Na prelazu iz druge u treću deceniju XVII vijeka hrvatski pjesnik Ivan Gundulić u djelu „Osman“, spominje i učešće bošnjačkih junaka u bici kod Hotima (zapadna Ukrajina) 1621. godine: “Na konjijeh sve Bošnjaci/ sjahu svijetlo odjeveni,/ zatočnici hrli i jaci, / konjanici sve hrabreni”.

Narodno ime Bošnjak susreće se i u djelima više pisaca u osmanskom periodu, slovenskih i drugih, kao što su Bartol Kašić, Evlija Čelebi, Smiri Hasan-efendija, Jakov Pejačević, Andrija Kačić  Miošić, Dositej Obradović, Vuk Karadžić i dr. Ovo ime koristili su i crnogorski mitropoliti. U svojoj „Istoriji o Černoj Gori“ iz 1754. godine, mitropolit Vasilije Petrović na više mjesta pominje naziv Bošnjak: „Poslije toga i mnogi drugi podanici turski, a naročito Bošnjaci i Hercegovci po porijeklu, proglašavahu se plemićima i kupovahu za novac svjedočanstva od Raguzijana (Dubrovčana), a novac od trgovine dobijahu…“. I u prvom crnogorskom godišnjaku – Grlica, koji je počeo izlaziti 1835. godine u Njegoševoj štampariji, pominje se naziv Bošnjak i naglašava da su oni slovenskog prijekla.

Svoju nacionalnu svijest Bošnjaci su naročito iskazali u vrijeme osmansko-austrijskog rata koji je vođen od 1736-1739. godine, posebno u Banjalučkom boju koji se dogodio 4. avgusta 1737. godine, ali i u tzv. Dubičkom ratu koji je trajao od 1788-1791. godine.

Svoje nacionalno ime Bošnjaci će zadržati i u vrijeme austro-ugarske okupacije, pa i tokom Prvog svjetskog rata, ali će ono uveliko biti zamjenjivano vjerskom odrednicom musliman. Na prostoru tadašnje Crne Gore u upotrebi je bio naziv Muhamedovci, Muhamedanci, koji je stvoren prema njemačkom Muhammedaner.

U periodu koji je slijedio Bošnjaci su prošli kroz velika i teška iskušenja u pogledu upotrebe svog nacionalnog imena. U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca osporavana je njihova nacionalna posebnost, a vršeni su i pokušaji asimilacije u smislu da se izjašnjvaju kao Srbi ili Hrvati islamske vjeroispovijesti. Takvo stanje bilo je prisutno sve do izbijanja Drugog svjetskog rata.

Veliki broj Bošnjaka nakon izbijanja rata 1941. godine prišao je NOP-u i borio se na strani antifašizma. Tokom ratnog perioda vođstvo NOP-a priznalo je posebnost ovog naroda i nazvalo ga imenom Muslimani. Iako je faktički izgledalo da su određeni nacionalni problemi prevaziđeni, oni su se zapravo tek otvorili. U Ustavu iz 1946. godine Muslimani se ne navode kao narod, čime je nastavljeno osporavanje njihove nacionalne posebnosti. To je uticalo i na njihovo izjašnjavanje tokom popisa koji je u ondašnjoj FNRJ sproveden 1948. godine, kojom prilikom se kao „neopredijeljen“ izjasnilo 810.126 Bošnjaka. Duga borba za nacionalnu individualnost trajala je do XX sjednice  CKSKBiH, koja je održana 17. maja 1968. godine, gdje se govorilo i o muslimanima i tom prilikom konstatovano da se ne priznaje činjenica da u BiH žive tri naroda – Srbi, Muslimani i Hrvati. Priznavanje bošnjačkog naroda pod imenom Muslimani, ozakonjeno je Ustavom iz 1974. godine na način što je do tada malo slovo početno slovo u nacionalnom imenu muslimana, preimenovano u veliko M – Musliman/i.

Veliki istorijski preokreti koji su uslijedili u posljednjoj deceniji XX vijeka, bitno su uticali i na razmišljanja bošnjačkih intelektualaca, kao i onih angažovanih u političkim krugovima. Vraćanje tradicionalnom imenu Bošnjak ubrzalo je i izbijanje rata u Bosni i Hercegovini, zbog čega je 28. septembra 1993. godine na drugom bošnjačkom saboru održanom u Sarajevu, donijeta odluka o vraćanju istorijskog imena Bošnjak.

Činjenica je da treba uvažavati svakoga ko se izjašnjava onako kako se osjeća i samog sebe doživljava, ali pritom ne treba negirati istorijske činjenice i dokaze koji upućuju na zaključak da su Bošnjaci narod sa istorijskim nasljeđem i nacionalnom posebnošću.